Technik Masażu Id

Boczne skrzywienie kregosłupa

Skolioza (skrzywienie boczne) jest skrzywieniem patologicznym.
Wrodzona skolioza (wrodzone skrzywienie boczne kręgosłupa) może być spowodowane ukształtowaniem się klinowego lub połowicznego kręgu bądź przez belki kręgowe. Najczęściej dochodzi jednak do rozwoju samoistnego skrzywienia kręgosłupa, stanu, w którym zarówno kręgosłup, jak i układ mięśniowy wydają się prawidłowe i trudno wskazać na istotną przyczynę. W powstawaniu wady ważną rolę odgrywa czynnik dziedziczny. Ocenia się, że ryzyko urodzenia dziecka ze skoliozą, w przypadku gdy rodzice są zdrowi, ale matka urodziła jedno dziecko z tą wadą wynosi 10–15% Skolioza idiopatyczna pojawia się w okresie postnatalnym, bezpośrednio przed pokwitaniem, tak więc jest to wada wrodzona tylko w tym sensie, że czynnik predysponujący wystąpił w okresie prenatalnym. Skolioza bardzo często występuje w zespołach wad wrodzonych. Gdy mamy duże skrzywienie boczne, musimy udać się do lekarza-ortopedy, w celu sprawdzenia czy konieczna będzie operacja.
Etiologia skolioz
Boczne skrzywienie kręgosłupa jest to odchylenie od osi anatomicznej całego kręgosłupa lub jego odcinka w płaszczyźnie czołowej, które pociąga za sobą wtórne zmiany w układzie narządu ruchu, klatce piersiowej i narządach wewnętrznych (Tylman 1972).
Powstawanie i rozwój skoliozy zależą od dwóch podstawowych czynników- etiologicznego i biomechanicznego. Czynnik etiologiczny może być bardzo różnorodny i zapoczątkowuje powstanie skrzywienia, natomiast czynnik biochemiczny jest wspólny dla wszystkich skrzywień (bez względu na ich etiologię) i działa zgodnie z prawami fizyki oraz prawami wzrostu. Czynnik ten steruje rozwojem skolioz.
Istnieją dwie grupy przyczyn powstawania skolioz. Pierwsza z nich należy do aparatu biernego kręgosłupa tj. kręgi, krążki międzykręgowe, więzadła. Druga grupa to zaburzenia w równowadze mięśniowej. Równowaga może ulec zaburzeniu w skutek zmian w układzie nerwowym: mózgowiu, rdzeniu lub w korzeniach nerwowych. Zaburzenie równowagi przyczynia się do powiększenia skrzywienia.
Boczne skrzywienie kręgosłupa znacznego stopnia jest nie tylko kosmetycznym defektem, ale zaburza prawidłowe funkcjonowanie szeregu układów i narządów człowieka.
Przyczyny patologicznych skrzywień kręgosłupa
- Plecak
Istotną przyczyną skrzywienia może być noszenie plecaka tylko na jednym ramieniu. Pomagać może rozłożenie siły napierającej na ramiona zamiast kumulowania go w jednym miejscu.
- Zła postawa przy siedzeniu
Kręgosłup może krzywić również zgarbiona postawa przy np. odrabianiu lekcji czy graniu na komputerze.
- Praca i ćwiczenia jednostronne
Ćwiczenia takie jak gra w tenisa i prace wykonywane jedną stroną ciała również są częstą przyczyną skrzywień.
- Noszenie ciężarów
Dźwiganie dużych ciężarów obciąża nas i krzywi nam kręgosłup.
- Praca w pozycji pochylonej
Pracując w schyleniu wyginamy nasz kręgosłup i krzywimy go.
Podział skolioz
Najczęściej spotykanym podziałem skolioz jest podział Cobba, który dzieli skoliozy na:
1.czynnościowe (funkcjonalne),- cechuje się biernym wygięciem kręgosłupa, zazwyczaj jednołukowym, w kształcie litery C. Wygięcie boczne nie jest utrwalone, dlatego koryguje się je biernie, w pozycji leżącej poprzez wyciąg za głowę oraz czynnie, poprzez poprawne napięcie mięśni i obręczy kończyn. Najczęściej skolioza czynnościowa występuje w zespole - wady postawy u dzieci z osłabionym, wiotkim układem mięśniowo-więzadłowym.
Do powstania tego typu skoliozy mogą przyczynić się złe nawyki stania i siedzenia, zwłaszcza podczas zajęć szkolnych, wady wzroku, słuch, noszenie teczki stale w tej samej ręce. Przyczyną tego mogą być również nieprawidłowości w budowie kończyn dolnych i górnych.
2.strukturalne- to utrwalone zmiany w budowie poszczególnych kręgów, całego kręgosłupa i całego tułowia. Skrzywienie boczne pociąga za sobą zawsze zniekształcenie klatki piersiowej z upośledzeniem funkcji oddychania i krążenia, a często również zniekształcenie miednicy. Skoliozy strukturalne mogą osiągać duże wielkości i stwarzają często trudne problemy lecznicze.
Ze względów etiologicznych dzielimy je na:
1. kostno-pochodne:
a) wrodzone,
b) torakopochodne,
c) układowe;
2. neuropochodne:
a) wrodzone,
b) porażenne- wiotkie,
c) porażenne- spastyczne,
d) inne;
3. mięśniowo-pochodne:
a) wrodzone,
b) dystrofie mięśniowe,
c) inne;
4. idiopatyczne.
Ze względów klinicznych skoliozę możemy podzielić na 2 typy:
- typ lokalizacyjny - w zależności od umiejscowienia wygięcia pierwotnego,
2.- typ chronologiczny - w związku z okresem rozwoju.
Ze względu na lokalizację skoliozy dzielimy na:
- piersiowe,
- lędźwiowe,
- szyjne;
        Z uwagi na liczbę łuków dzielimy na:
- jednołukowe,
dwułukowe lub wielołukowe (maksymalnie 4 -łukowe);
Biorąc pod uwagę stopień mechanicznego wyrównania się skrzywienia dzielimy na:
- wyrównane,
- nie wyrównane;
Ze względu na stopień wyrównania czynno - biernego skrzywienia dzielimy na:
a) wyrównujące się czynnie - za pomocą napięcia mięśni,
b) wyrównujące się biernie - poprzez ułożenie na boku, zwis itp.;
Z uwagi na wielkość kąta skrzywienia skoliozy dzielimy na (podział Bogdanowa):
I stopień skrzywienia - wielkość kątowa do 20 °
II stopień skrzywienia -od 20 - 40°
III stopień skrzywienia -od 40 - 60°
IV stopień skrzywienia- powyżej 60°;
Ze względu na występowanie skolioz w różnych okresach wzrostu dziecka dzielimy je na:
a) skrzywienia wczesno-dziecięce - od 1/2 do 3 roku życia,
b) skrzywienia dziecięce - od 3 do 8 roku życia,
c)skrzywienia dorastających - występują w okresie pokwitania;
Teoria etiologii bocznych idiopatycznych skrzywień kręgosłupa i ich rozwoju
Etiologia bocznych idiopatycznych skrzywień kręgosłupa jest przedmiotem stałych badań i dociekań, które nie zostały dotychczas ostatecznie potwierdzone i przyjęte. Na przestrzeni ostatnich 250 lat powstało szereg teorii, które nie zostały dotychczas ostatecznie potwierdzone i przyjęte.
    1. Teoria zmian wrodzonych
Teoria ta przyczyn powstawania bocznych skrzywień kręgosłupa upatruje we wrodzonych zmianach pochodzenia neurologicznego, które - według Abałamasowej i Kogan - są trudno uchwytne i dlatego rzadko opisywane.
2. Teoria skrzywień fizjologicznych
Wiąże powstawanie skolioz o nieznanej etiologii z pierwotną asymetrią ciała

ludzkiego oraz asymetrią obciążeń.
3. Teoria zmian krzywiczych
Upatruje początek skoliozy w tzw. garbie „siedzeniowym”, który powstaje
u chorych na krzywicę w pierwszych miesiącach życia. Po przyjęciu przez
dziecko postawy wyprostowanej i rozpoczęciu chodzenia, na wysokości tego
początkowego garbu powstaje boczne skrzywienie kręgosłupa.
4. Teoria anatomiczno-czynnościowa
Zakłada, że do powstania skoliozy potrzebne są trzy czynniki:
a) dysponujący,
b) warunkujący,
c) wywołujący.
Czynnikiem dysponującym są procesy chorobowe, które zmniejszają odporność kości, a tym samym zwiększają jej plastyczność.
Czynnikiem warunkującym jest dodatkowe zaburzenie wzrostowe, np. uszkodzenie szyjki żebra w okresie wzrostu.
Czynnikiem wywołującym mogą być: mechanizm chodu, wadliwa postawa, asymetria obciążeń.
5. Teoria osteoplastyczna
Wiąże się ona z teoriami skrzywień fizjologicznych, zmian krzywiczych oraz
częściowo z teorią anatomiczno-czynnościową. Zakłada łączne występowanie
wszystkich czynników.
6. Teoria zaburzeń wzrostowych
Według tej teorii przyczyną idiopatycznych skolioz jest nierównomierność wzrostu trzonów kręgowych i łuków. Zwiększone tempo wzrostu trzonów powoduje przodowygięcie kręgosłupa, a wtórnie powstanie skoliozy.
7. Teoria zaburzeń równowagi napięć mięśniowych
Wiąże powstanie skolioz idiopatycznych z asymetrią siły lub napięcia mięśni
grzbietu. Zmiany w kręgosłupie mają powstawać w podobny sposób do
obserwowanych w skoliozach porażennych.
8. Teoria zmian dziedzicznych
Rodzinne występowanie bocznych skrzywień kręgosłupa znane jest już od
dawna (Garland 1938). Większość zwolenników tej teorii sugerowała
dominujący wpływ dziedziczenia skolioz rodzinnych. Mitroszewska po
przebadaniu 1200 rodzin, w których występowały skoliozy, stwierdziła 518
przypadków skolioz rodzinnych. Ta duża liczba skolioz wystąpiła w 202
rodzinach. Zdaniem Mitroszewskiej skoliozę rzadko dziedziczymy w linii
prostej (dominujący typ dziedziczenia) lecz częściej recesywnie.

Patomechanika
Powstawanie i rozwój skoliozy zależy od dwóch podstawowych czynników:
etiologicznego, który zapoczątkowuje powstanie skrzywienia;
biomechanicznego, który jest wspólny dla wszystkich skrzywień bez względu na etiologię i działa zgodnie z prawami grawitacji oraz prawami wzrostu (prawo Delpecha-Wolffa).
Wejsflog (1954) podzielił przebieg bocznego skrzywienia kręgosłupa na trzy grupy określane jako objawy I, II i III rzędu:
Objawy I rzędu (bezpośrednie) obejmują:
boczne wygięcia pierwotne
boczne wygięcia wtórne (kompensacyjne) - są przejawem dążenia do wyrównania zaburzeń osi mechanicznej kręgosłupa; przywracają równowagę i statykę tułowia.
rotację - jest to obrót kręgu wokół osi podłużnej. Trzon kręgu skręca się w stronę wypukłości skrzywienia.
boczne przesunięcie kręgów
zmiany kształtu kręgów: torsję, sklinowacenie, spłaszczenie i poszerzenie.
Objawy II rzędu (pośrednie bliskie) obejmują:
garb żebrowy tylny, występujący po wypukłej stronie skrzywienia
wgłębienie żebrowe, występujące po wklęsłej stronie skrzywienia
wał lędźwiowy
wgłębienie klatki piersiowej, występujące po stronie wypukłej
garb żebrowy przedni, występujący po stronie wklęsłej
garb lędźwiowy, czyli tzw. wał mięśniowy, powstający na skutek rotacji trzonów i wyrostków stawowych w odcinku lędźwiowym po stronie wypukłej
przesunięcie klatki piersiowej, zwykle w stronę wypukłą
nachylenie klatki piersiowej i jej torsja (niejednopłaszczyznowość ustawienia obręczy barkowej i biodrowej)
obniżenie i skręcenie ku przodowi talerza biodrowego po stronie skrzywienia pierwotnego
wystawanie biodra
Objawy III rzędu (pośrednie oddalone od kręgosłupa) dotyczą przede wszystkim asymetrii głowy, barków, łopatek, trójkątów talii, zmian w obrębie kończyn dolnych oraz ograniczenia ruchomości oddechowej klatki piersiowej.
Progresja skrzywienia: w badaniach wykazano, że do większego lub mniejszego cofania się choroby dochodzi w 20% przypadków skoliozy, w 70% skolioza pozostaje stabilna, a w 10% następuje jej progresja. Skolioza progresywna to taka, która w ciągu roku wykazuje progresję o co najmniej 5 stopni. Największa tendencja do progresji występuje u dziewcząt ze skrzywieniem piersiowym prawostronnym oraz podwójnym piersiowym prawostronnym i lędźwiowym lewostronnym. Złe rokowania mają skrzywienia, którym towarzyszą plecy płaskie, skoliozy o zmniejszonej ruchomości bocznej, skoliozy o krótkim łuku skrzywienia, dużej rotacji i ze zmianami strukturalnymi w trzonach kręgu. Największe ryzyko progresji występuje u chorych między 10 a 13 rokiem życia.